DOKŁADNA HISTORIA SZKOŁY
Od końca XIX wieku rodzina Wojciecha Górskiego związała się z rejonem Tarczyna poprzez zakup posiadłości ziemskiej w powiecie grójeckim w gminie Konie. Choć domem rodzinnym nadal dla Górskich był dom przy ulicy Hortensji, z zapałem zagospodarowywali majątek i częstwo w nim przebywali,szczególnie Aniela z dziećmi. Dojeżdzano konno z Warszawy, potem od 1914 roku koleją wąskotorową do stacji Kopana. We dworze prowadzone było nauczanie dla okolicznych dzieci. Górscy opiekowali się okoliczną ludnością i pracownikami majątku na przykład w czasie epidemii cholery w 1894 roku. Do majątku przybywali na pobyty kolonijne i wycieczkowe uczniowie z Warszawy, tu odbywały się szkolenia wojskowe junaków i biwaki harcerskie. Z kolei młodzież ze wsi była zabierana do Warszawy do gospody wycieczkowej w gimnazjum. Górscy posiadali siedmioro dzieci, z czego w wieku lat 3 w 1885 roku zmarła mała Stasia,potem w 1914 roku dwaj synowie Bohdan i Antoni. Córka Maria pracowała w gimnazjum w Warszawie, zmarła w 1930 roku, a jej zgon załamał starego ojca. Dwoje pozostałych do II wojny było związanych z naszym terenem. Byli to Jerzy Łukasz Górski i Cecylia Leszczyńska, późniejsi właściciele Ksieżowoli i Kopanej. Po strasznych wydarzeniach I wojny i tragediach rodzinnych zmarła w kwietniu 1918 roku pani Aniela Górska, przez 42 lata żona Wojciecha. To właśnie jej zawdzięcza się swoją historię szkoła w Pamiątce, gdyż to ona chciała byna terenie ich majątku powstała nowoczesna,prywatna, ale bezpłatna szkoła dla dzieci wiejskich z okolicy. Marzenie Anieli spełnił pan Wojciech pośmiertnie, już w wolnej Polsce. Marzenie Anieli spełnił Wojciech Górski wydzielił osadę szkolną zwaną Pamiątką, której własnością stało się ponad 15 hektarów ziemi, przeznaczonej na utzrymywanie planowanej szkoły. Z przyczyn finansowych jednak dopiero w 1925 roku mógł utworzyć szkołę. W 1927 roku nasz patron przy pomocy rodziny zaczął budowę szkoły.Wybudował i wyposażył istniejącą do dziś placówkę , w której mieściły się:Dom Ludowy z fortepianem, radiem i gramofonem, biblioteka beletrystyczna i rolnicza oraz gospoda wycieczkowa dla młodzieży z warszawskiej szkoły. Mogła ona pomieścić 50 gości, działała kuchnia i stołówka. Wojciech Górski uważał, że szkoła powinna działać na rzecz całego środowiska. Budynek oddany do użytku w 1928 roku był jak na tamte czasy okazały, miał kilka dużych sal, izbę rekreacyjno-gimnstyczną, obszerny hol, mieszkanie dla kierownika. Nazwano ją szkołą Anieli i Wojciecha Górskich. Była to początkowo pięcioklasowa szkoła powszechna o charakterze eksperymentalnym, później siedmioklasowa. Z własnych funduszy Górski pokrywał naukę 180 dzieci. Najlepsi kontynowali bezpłatne kształcenie w Jego gimnazjum w Warszawie, gdzie mogli uzyskać maturę.Wprowadził eksperymetalny system, wktórym wakacje miały się odbywać zimą ze względu na cięzkie warunki pogodowe na wsi, ltem były tylko krótkie ferie. Potem ten system został ujednolicony, jak w całej Polsce. Teren przyszkolony został ogrodzony i zagospodarowany na cele rekreacyjne, działały dwa boiska,obsadzono go drzewami i krzewami, reszta była dzierżawiona.Przed szkołą posadzono w 1928 roku pamiątkowy dąb, obecnie nosi on imię patron-Wojciech,zakopano pod nim butelkę z historią szkoły. Tradycją jest upamiętnianie każdego dyrektora nasadzeniem nowego dębu.
